Pîr Sultan Abdal, 16. yüzyılın sonu ile 17. yüzyılın başlarında yaşamış önemli bir şairdir. Doğum ve Ölüm tarihi hakkında kesin bilgiye sahip olunmamakla birlikte doğum yeri Sivas’ın Yıldızeli kazasına bağlı Banaz köyünde doğdu. Vefatı ise yine dünyaya geldiği yer olan Sivas’ta vefat etti.
- Pîr Sultan Abdal’ın şiirlerinde genel konu; Allah, Hz. Muhammed, Hz. Ali, Hz. Hüseyin, Hz. Hasan ve daha pek çok veliye olan bağlılığını İslami ve Bâtıni inanışlarla kaynaştırmış bir vahdet-i vücud anlayışı görülür.
- Pîr Sultan Abdal, şiirlerinde İslam dininin inançlarından çok, bazı Bâtıni inanışları, hatta bazı İslam bilgilerini bildirmek yani yaymak yerine bağlı bulunduğu yolun prensiplerini işler.
- Onun, bu dini terminolojileri işleyişinin yanında eserlerinde görülen farklılıklar halkın anlayabileceği üslupta yüzeysel de olsa tasavvufa yaklaştığını gösterir.
- Pîr Sultan Abdal, genellikle Alevî-Bektaşî inançlarını ağırlıklı olarak işlediği manzumelerde; Allah, Peygamberler, Melekler, Dünya, Kitaplar, Divân, Ahiret, Mizan, Sırat Köprüsü gibi kavramların yanında Hz. Ali, Ehl-i Beyt, Tenâsüh, On İki İmam gibi konuları da işler.
- Bu nedenle Pîr Sultan Abdal’ın konuları ile varmak istediği yol arasında bazı çelişkinin bulunması günümüzdeki kişilerin onu hangi tarafta görmek istiyorsa o tarafa çekmesine sebep olmuştur.
- Onda bulunan bazı isyancı bir ruh bazen de toplumun sosyal sorunlarına rahatlıkla eğilen ve onları tenkit eden bir gücün bulunması dini bilgilerini rahatlıkla bu sahada kullandığını gösterir.
- Bu bilgilerin çevresinde bir yandan itikadî, ibadî bir yandan da tasavvufî konuları eserlerinde işlemesi dikkat çeker.
”Derdim çoktur hangisine yanayım
Yine tazelendi yürek yarası
Ben bu derde kande çare bulayım
Meğer Şah elinden ola çaresi
Türlü donlar giyer , gülden naziktir
Bülbüle cevr etme, güle yazıktır
Çok hasretlik çektim, bağrım eziktir
Güle güle gelir canlar pâresi
…
Pir Sultanım Abdal, yüksek uçarsın
Selamsız sabahsız gelir geçersin
Âşık, muhabbetten niçin kaçarsın
Böyle midir yolumuzun töresi” (Öztelli1978:218-219)
kaynakca : Açıköğretim kaynakları
Edebi Günlüklerim 