Bu yüzyıl, aşık şiirinin çok güçlü olduğu bir dönemdir. Diğer yüzyıllara göre aşıkların hayatları hakkında daha geniş bilgilere sahibiz. Bu yüzyılda aşıkların sevilmesinde ve tanınmasında aşıklar bayramının etkileri küçümsenmeyecek derecede fazladır. Bu yüzyılda aşıklar, teknolojinin de gelişmesiyle seslerini büyük kitlelere duyurarak kendilerini tanıtma imkanı bulmuşlardır. Bu dönemin aşıkları eserlerinde; Atatürk ve devrimlerini, Kurtuluş Savaşını ve“XX.YÜZYIL AŞIKLARI VE ÖZELLİKLERİ” yazısının devamını oku
Etiket arşivleri: Açıköğretim Kaynakları
DİĞER KARACA OĞLANLAR
Karaca Oğlan’ın ününden yararlanmak isteyen bazı âşıklar, çeşitli yollarla onu ve şiirlerini kendi memleketlerine götürmüşler ve aynı mahlası almışlardır. Şiirlerin bağlandığı yerleşim bölgeleri zamanla Karaca Oğlanla ilgili ürünleri kendilerinin diye kabul ettirmiş ve o eserler de bir âşığa mal edilmiştir. Bu sebepten dolayı Türkiye içinde ve dışında Karaca Oğlan mahlaslı birden fazla âşık vardır. XVI.Yüzyıl“DİĞER KARACA OĞLANLAR” yazısının devamını oku
KARACA OĞLAN
Karaca Oğlan’ın doğum ve ölüm tarihleri hakkında net bilgi olmamakla birlikte bazı araştırmacıların yapmış olduğu farklı yöntemlerle bu tarihleri belirlemişlerdir. Araştırmacılara göre doğum tarihi 1015 (1606), 1045 (1636) yıllarını uygun bulurken vefat tarihi için de 1090 (1679),1100(1689) yıllarını uygun bulmuşlardır. Karaca Oğlan’ın asıl adı konusunda farklı görüşler bulunur ; Mehmet, Hasan, Halil ve Smayıl(İsmail) gibi“KARACA OĞLAN” yazısının devamını oku
GEVHERÎ
Doğum ve ölüm tarihi hakkında bilgisi bulunmayan şairin pek çok kaynakta adı Mustafa veya Mehmed olarak geçmektedir. Memleketi ise Kırım veya İstanbul olarak kayıtlıdır. Görevi gereği İstanbul dışına çıkan şairin Şam, Bağdat ve Rumeli’yi gezdiği bilinir. Gevherî, ordu şairi olmasının yanı sıra, divan katipliği de (Bursa, İstanbul ve Rumeli) yapmıştır. Cahit Öztelli Gevherî’nin Avusturya seferine“GEVHERΔ yazısının devamını oku
XVII.YÜZYIL ÂŞIKLARI VE İZ BIRAKAN TEMSİLCİLERİ
Bu yüzyılda yaşayan âşıklardan: Âşık Ömer, Karaca Oğlan, Erçişli Emrah ve Gevheri gibi önemli âşıkları tanıtmaya çalışacağım. ÂŞIK ÖMER Doğum ve ölüm tarihi hakkında ki bilgiler pek sağlıklı değildir. Âşık Ömer’e Konya ilinin Hadim ilçesinin Gözleve (Korualan) köyü, Aydın ili ve Kırım’da Gözleve(Eupatoria) adıyla bilinen yerleşim birimi sahiplenmektedir. Kırım’da Gezleve adıyla bilinen Karadeniz sahilindeki köyde“XVII.YÜZYIL ÂŞIKLARI VE İZ BIRAKAN TEMSİLCİLERİ” yazısının devamını oku
XVII.YÜZYIL ÂŞIKLARI VE ÖZELLİKLERİ
XVII. yüzyıl âşık edebiyatı döneminin en güçlü dönemlerinden olup önemli sayıda âşık yetişmiştir. Bu âşıklar arasında bir kısmının hayatı ve şiirleri hakkında fazla örneğe rastlanmazken bir kısmının da yüzlerce şiiri günümüze kadar ulaşabilmiştir. Bu yüzyılın âşıkları, toplumun her kesimi tarafından kabul görürken eserleri de günümüze kadar hem sözlü hem de yazılı kaynaklarda ulaşabilmiştir. Bu âşıklar“XVII.YÜZYIL ÂŞIKLARI VE ÖZELLİKLERİ” yazısının devamını oku
XVI.YÜZYIL ÂŞIKLARI VE ÖZELLİKLERİ
XVI. yüzyıl divan şiiri alanında önemli temsilciler vardır. Bunlardan bazılarını sayacak olursak Bâkî, Fuzûlî, Nev’î, Rûhî, Hayâlî, Figanî, Zâtî … gibi şairlerdir. Tasavvufi Türk Halk Edebiyatı alanında ise Ahmedi Sârban, Üftade, Pir Sultan Abdal ve Ümmî Sinan gibi önemli şairler yetişmiştir. XVI. yüzyılda elimizde fazla şiiri olmayan pek çok aşık yetişmiştir. Bu âşıklar arasında Armutlu,“XVI.YÜZYIL ÂŞIKLARI VE ÖZELLİKLERİ” yazısının devamını oku
XV. YÜZYIL ÂŞIKLARI VE ÖZELLİKLERİ
Bu yüzyılda divan şiiri alanında önemli temsilciler bulunur. Bunlar arasında Necâtî, Ahmet paşa, Atâî, Hamdullah Hamdî, Mesîhî, Süleyman Çelebi, Hümâmî gibi önemli şairler vardır. Bu şairler bir ölçüde divan şiirinin güçlenmesine ve XVI, XVII ve XVIII. yüzyıl divan şairlerinin yetişmesine katkı sağlamışlardır. Tasavvufî Türk Halk Edebiyatı sahasında ise Eşrefoğlu Rumî ve Hacı Bayram Velî gibi“XV. YÜZYIL ÂŞIKLARI VE ÖZELLİKLERİ” yazısının devamını oku
ÂŞIKLARIN SINIFLANDIRILMASI 2
Âşıklar, yetiştiklerin çevreye göre şu şekilde sınıflandırılmıştır: Yetiştikleri Çevreye Göre Bu durumda Fuad Köprülü (1961:173-177), Pertev Naili Boratav (1968:343), Eflatun Cem Güney (1962 :256-258), İlhan Başgöz (1968:9), İhsan Ozanoğlu(1965:7), Asım Bezirci(1993:24-26), Rauf Mutluay(1972:39), Mehmet Yardımcı(2004:159), Özgen Keskin(1983:9) araştırmacılarımız birbirine benzer sınıflamalar yapmışlardır. Bu sınıflamaları genelleyecek olursak âşıkları şu şekilde sınıflayabiliriz: Şehir ortamında yetişen âşıklar: Erzurumlu“ÂŞIKLARIN SINIFLANDIRILMASI 2” yazısının devamını oku
ÂŞIK OLMANIN SEBEPLERİ
Âşık edebiyatı temsilcileri (kalem şairi, ozan, âşık vb.) çeşitli biçimlerde (bade içerek, şartların gereği, silsile yoluyla, usta-çırak ilişkisi…)âşık olmuşlardır. Bu durumu Fuat Köprülü’den bu yana pek çok araştırmacı tarafından ( İlhan Başgöz, Pertev Naili Baratov, Umay Günay, Ali Berat Alptekin…)çeşitli yönleriyle değerlendirilmiştir. Bu sebeplere gelecek olursak şu şekilde sınıflandırabiliriz: Bade İçerek Âşık olma Bade içme“ÂŞIK OLMANIN SEBEPLERİ” yazısının devamını oku
Edebi Günlüklerim 