ERZURUMLU İBRAHİM HAKKI

Erzurumlu İbrahim Hakkı, 1703 yılında Erzurum’un Hasankale ilçesinde dünyaya geldi. İbrahim Hakkı, ilim ve tasavvuf çevresinde ilahi aşk terbiyesi içinde yetişti.Doğduğu şehir olan Erzurum’da okuyarak mensup olduğu medeniyetin ilmine ve diline bu çevrede vakıf oldu. İbrahim Hakkı’nın kayınbabası ve şeyhi olan İsmâil Fakirullah’ın Siirt’in Tillo köyünde olan dergahına yerleşerek yerine şeyh oldu ve 1772 yılında Tillo köyünde vefat etti.

• Erzurumlu İbrahim Hakkı, mutasavvıf ve araştırmacı bir kişiliğe sahiptir. Eserlerinin sayısı ise on beşi bulur. Bu eserlerin içinde en meşhur olanı ise İlâhî-nâme ismiyle bilinen Divân’ı ve Marifetnâme isimli eserleridir.
• İbrahim Hakkı, Sefine-i Nûh adlı eserinde ”İlâhî-nâme” nazmım nesrim ise ”Marifetnâme”dir der.
• İbrahim Hakkı, eseri olan Maifetnâme’yi ilimler ansiklopedisi halinde kaleme almıştır. Bu eser; astronomi, ahlak ve itikad; tasavvuf, felsefe ve musiki; dini ilimler, fiziki ilim ve tıbbi ilimlere kadar eserinde çeşitli bilgiler toplamıştır.
• Marifetnâme’nin sonunda ise Kıyafetnâme başlığı altında yazılmış olan manzum bölümlerde insan vücudunun insan uzuvlarının şekilleri ve manaları belirtilir.Bu belirtilen tariflerde ise yüzyılların tecrübelerinden istifade etmiştir.
• Erzurumlu İbrahim Hakkı, Marifetnâme’yi (1756), İlâhînâme (Divan) ise (1754) yılında yazmış ve kendisi xvıı. yüzyıl mutasavvıflarından olan Niyazî-i Mısrî’nin tesirinde kalmıştır.
• İbrahim Hakkı, Marifetnâme’sinde büyük mutasavvıf Niyazî-i Mısrî’nin Risale-i Devriyesi‘ni aynen alıp çırak -usta işbirliğini devam ettirir.

Kaynakça: Açıköğretim Kaynakları