Âşık kenzî, 1824 yılında Kıbrıs’ta doğmuştur. Asıl isminin ise İbrahim Kasım olduğu bilinmektedir. Hayatını saz şairliği yaparak kazanan Âşık Kenzî, on iki yaşlarındayken ailesiyle birlikte Anadolu’ya göç eder.
Bektaşî tekkelerinde yetişen Kenzî, Badi Efendi’ye göre hayatını kahvehanelerde saz şairliği yaparak kazanmıştır. Âşık Kenzî, (H.1255) yılı ölümü sonrasında Edirne’deki Musalla Bakkalı önündeki mezarlığa defnedilmiştir. Kenzî’nin vefatı sonrasında vefat tarihi olarak şu beyit düşürülmüştür;
Azm-i ukba eylediğin gûş idenler fevtine
Didiler tarih: Kenzi çekdi dünyadan ayağî. 1255
Âşık Kenzî, Anadolu’nun güneyi ve batısını, Balkanlar’ı, Batı ülkelerini gezip gördükten sonra evlenip Edirne’ye yerleşmiştir. Burada da uzun süre kalmayan Kenzî, Mağrip’de askerlik görevini yaptıktan sonra 1817 yılında doğduğu yer olan Kıbrıs’a geri dönmüştür.
- Âşık Kenzî, bulunduğu yerlerdeki gördüklerini, geri dönüş sırasında gemide uğradığı fırtınayı, Mısır’da kaldığı süre zarfındaki izlenimlerini Dâsitan-ı Sergüzeşt( Macerayı Sergüzeşt) destanında kaleme almıştır(H.1233). Bu destanda o dönemin Mısır valisi olan ( Mehmet Ali Paşa)’ya da övgülerde bulunmuştur.
- Âşık Kenzî, Reşit Ahmet Paşa komutasındaki Türk- Yunan savaşlarına katılmıştır. Bu savaşta yaşadıklarını ikisi Atina ve birisi de Mesolong olmak üzere üç destanda anlatmıştır.
- 1833 yılında çıkan Gâvur İmam isyanı esnasında Kıbrıs’ta bulunan Kenzî, bu olayların sonrasında Dasitan-ı Kıbrıs (Kıbrıs Destanı)’nı yazmıştır.
- Eserlerinden anlaşıldığına göre asıl ismi İbrahim Kasım olan Kenzî; gezip gördüğü yerleri, katıldığı savaşları ve (Kalkandelen) yöneticisi olan Abdurrrahman Rasim Paşa‘nın himayesindeki izlenimlerini eserlerine yansıtmıştır.
- Âşık Kenzî, yaşadığı dönemin en ünlü meydan şairlerinden olup 45 yıl gibi kısa bir hayat sürmesine rağmen geride bir divan oluşturacak kadar şiir bırakmış ve bunlar da üç kitap halinde yayımlanmıştır.
- Kenzî, çok özendiği divan şairleri gibi kendisinin de bir divan sahibi olduğunu belirtmiş olmasına rağmen yazılı olarak bir divanı maalesef oluşmamıştır.
- Ahmed Badi Efendi, Âşık Kenzî’nin bir divanı olmadığını belirterek Mısır Valisi Mehmed Ali Paşa’ya yazdığı kasidenin de sonunun yok olduğunu ve ‘bülbül’ redifli gazelinin son iki mısraının eksik olduğu görülmüştür.
- Bugün Âşık Kenzî, hakkındaki en güvenilir bilgiler (Harid Fedai)nin ”Kıbrıslı Âşık Kenzi” divanından alınmakdır.
- Âşık Kenzî, Klasik edebiyatı ve Âşık edebiyatı alanında eserler verirken Dini-Tasavvufi Türk Edebiyatı alanında da eserler vermiştir.
- Kenzî’nin oğlu doğduğunda söylemiş olduğu bir beyti şu şekilde aktarabiliriz;
İkilikden düştü cevher tarihi
Doğdu kenz-i mahfi Seyyid Ali cânî
- Âşık Kenzî’nin Fatma adındaki kızının vefat ettiği ise şu beyitten anlaşılabilir;
Ömrü vefa itmeyüb aldı veba
Ah ateş atdı bu firak zatıma
Kaynakça: Açıköğretim Kaynakları
Edebi Günlüklerim 